Aktualności

ARTYKUŁ ARCHIWALNY: "Czorsztyn - Uroczysko i zamczysko" - Marek Majerczak (ENGLISH)

Zamek w Czorsztynie. Kto nie był, ten koniecznie powinien zobaczyć ten, usytuowany bezpośrednio nad jeziorem Czorsztyńskim, malowniczy zamek.

KUP WIOSENNY NUMER MAGAZYNU -------------------------->
BUY THE NEW ISSUE OF MAGAZINE--------------------------->







"Czorsztyn - Uroczysko i zamczysko" - Marek Majerczak


"Zamek Czorsztyn wszystko zawdzięcza Naturze - oprócz tego, co dokonali w nim ludzie, i co później utrwalił w narodowej pamięci Polaków. Natura sama wskazała miejsce jego posadowienia, obronne, a jednocześnie niepowtarzalne w pięknie pienińskiego krajobrazu. (...) Natura również przyjęła jego romantyczne ruiny, jako najdroższy klejnot zdobiący panoramę pienińskich skalic przeciętych przełomami Dunajca."

Stanisław Kostka Michalczuk

Przez kilkaset lat w Pieninach stała na Dunajcu granica polsko-węgierska. Wiódł tędy historyczny trakt królewski, służący od XIV w. intensywnym kontaktom dyplomatycznym i handlowym między Polską i Węgrami. I chociaż obie sąsiadujące i rywalizujące ze sobą warownie - czorsztyńska i niedzicka - przystosowane zostały od samego początku do działań obronnych, były jednak głównie świadkami doniosłych, pokojowych wydarzeń z udziałem władców, rycerstwa i kupców.

Początki zamku Czorsztyn to niewielki gródek zwany Wronin (od wroniego, ciemnego koloru otaczających go lasów), posadowiony na stromej skale nad Dunajcem na przełomie XIII i XIV w. Z tamtego czasu pozostał do dzisiaj okrągły, kamienny fundament wieży ostatniej obrony, znajdujący się na dziedzińcu zamku średniego.

Inicjatorem budowy był klasztor w Starym Sączu – to siostry klaryski władały wówczas ziemią sądecką i Pieninami i to na nich spoczywała odpowiedzialność za zabezpieczenie południowej granicy Polski. Bardzo możliwe, iż decyzje podejmowała sama św. Kinga, wówczas księżna, pani tych ziem i fundatorka klasztoru.

Zamek staje się w pełni obronną i strategiczną warownią w połowie XIV w., kiedy to król Kazimierz Wielki, w ramach akcji umacniania rubieży Polski rozbudowuje go w kamieniu i przejmuje od klarysek odpowiedzialność za pogranicze. Wówczas to pojawia się po raz pierwszy nazwa miejsca, pochodząca z języka niemieckiego: schorstein to ostra, zadziornie stercząca skała lub kamień.
Przez prawie pięć wieków zamkiem zarządzali starostowie - namiestnicy króla sprawujący z jego nadania władzę na powierzonym im terenie. Legenda głosi, że jednym z nich był sławny rycerz Zawisza Czarny.

Dominująca w dzisiejszej sylwetce zamku czworoboczna wieża zwie się Basztą Baranowskiego - ów starosta, będący gospo- darzem zamku w pierwszej połowie XVII w., rozbudowuje go w znaczący sposób, zwiększając jego powierzchnię i funkcjonalność oraz nadając mu nowy, renesansowy wygląd.

Cały artykuł dostępny w 4 numerze naszego magazynu, który cały czas jest dostępny w naszym sklepie internetowym.

Serdecznie zapraszamy.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ENGLISH VERSION:

Czorsztyn Castle owes everything to Nature, besides what people did in it, and what it later ingrained in the national memory of Poles. Its location was dictated by Nature itself: perfect for defence and at the same time unique in the beauty of Pieniny landscape.
(...) It was also Nature that received its romantic ruin as the most precious gem bedecking the panorama of Pieniny rocks, intersected by the gorges and ravines of the Dunajec.”

Stanisław Kostka Michalczuk

For a few hundred years, the Dunajec provided the Polish-Hungarian border in the Pieniny. Leading along the ri- ver was the historical royal route serving intensive diplomatic and trade contacts between Poland and Hungary since the 14th century. And even though the two neighbouring and rivalling fortresses – the one in Czorsztyn and the one in Niedzica – were originally decked out for defensive purposes, they were never- theless mostly witnesses to significant peaceful events with the participation of rulers, knights, and merchants.

In its earliest days, Czorsztyn Castle was a small fortified settlements known as Wronin (from the word wroni meaning dark, and referring to the colour of the surrounding woods). It was set up in the 13th/14th century on a steep rock overlo- oking the Dunajec. Remaining from that time is the round, stone foundation of the keep (i.e. the tower providing the last line of defence) situated in the courtyard of the Middle Castle.

For nearly five centuries, the castle was managed by Crown Starosts: royal plenipotentia- ries governing the lands entrusted to them by a royal decree. Legend has it that one of them was the famous Black Knight – Zawisza Czarny.

The quadrilateral tower dominant in today’s silhouette of the castle is known as Baranowski Tower, from the name of the Crown Starost who held the Castle in the first half of the 17th century, expanding it significantly, increasing its capacity and functionality, and endowing it with its new, Renaissance appearance.

The construction was initiated by the Convent in Stary Sącz: these were the Poor Claires (Claris- ses), who at the time reigned the estates of Sącz and the Pieniny, and were responsible for protecting the southern border of Poland. It is very possible that the decisions were made by Saint Kinga herself, at the time duchess, the lady of the estates, and founder of the convent.

The castle acquired its full defensive capacity and became a strategic fortress in the mid-14th century, when King Casimir the Great, carrying out his campaign of reinforcing the borders of Poland, expanded its stone structures and took over the responsibility for the borderlands from the Poor Clares. This was the time when the name of the place used today was first used: of German origin, the word schorstein means a sharp, protruding rock or boulder.