Aktualności

ARTYKUŁ ARCHIWALNY: "Zespół Pieśni i Tańca "Pieniny" symbolem kultury ludowej Krościenka" - Tomasz Bodziarczyk (ENGLISH)

Kto nie słyszał o Zespole Pieśni i Tańca "Pieniny" musi koniecznie nadrobić zaległości.. Tomasz Bodziarczyk opisuje ten legendarny już pieniński zespół.

KUP NOWY NUMER MAGAZYNU -------------------------------->
BUY THE NEW ISSUE OF MAGAZINE--------------------------->








"Zespół Pieśni i Tańca "Pieniny" symbolem kultury ludowej Krościenka" - Tomasz Bodziarczyk


Na bogactwo kulturowe regionu Pienin duży wpływ miały przecinające się w tym miejscu historyczne szlaki migracyjne, dlatego odnajdziemy tu ślady polskie, niemieckie, węgierskie, pasterskich Wołochów, a także Słowaków zza Dunajca.

Folklor jest tu więc łatwo zauważalny i na szczęście trwały. Reprezentują go malarstwo na szkle, bogate hafty, wyroby z wełny i ze skóry, rzeźby w drewnie, lutnictwo, bajanie i upodobanie do anegdot, wreszcie żywiołowy taniec, muzyka i śpiew. Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Pieniny” powstał w lipcu 1953 roku, jednak jego działalność rozpoczęła się dużo wcześniej i sięga okresu międzywojennego. Już w latach 30. na krościeńskim rynku obchodzono Święto Pieśni. Uczestniczyły w nim miej- scowe i okoliczne zespoły pieśni i tańca.

Członkowie Pienin początkowo należeli do chóru kościelnego, którego kierownikiem był Józef Wójcik – ówczesny kierownik szkoły pod- stawowej. Członkami grupy była utalento- wana miejscowa młodzież, która mimo braku wykształcenia muzycznego dzięki własnemu uporowi podejmowała naukę gry na instrumentach. W skład pierwszej kapeli wchodzili: Jan Gembicki – prymista, Antoni Kwiatek – sekundzista, Jan Potaśnik – basista. Koszt utrzy- mania zespołu był jednak zbyt wysoki, co spo- wodowało jego powolne dekompletowanie, a potem rozwiązanie. Dopiero powołanie ze- społu przy Spółdzielni „Pieniny” stworzyło mu odpowiednie warunki rozwoju.

Organizatorem zespołu był ponownie Józef Wójcik, tym razem jako prezes Spółdzielni. Zbierał i kompletował pieśni i obrzędy ludowe z terenu Pienin, komponował muzykę do tańca góralskiego. W drugiej połowie 1951 roku do pracy w dziale technicznym zaangażował Stanisława Mikołajczyka, członka starego zespołu Pieniny, który w roku 1953 został pierwszym instruktorem Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Pieniny”. Kapela składała się z szewców, cholewkarzy, hafciarek i pracowników biurowych oraz sympatyków i miłośników folkloru pienińskiego, zatrudnionych poza spółdzielnią. Należy tutaj zaznaczyć, iż pierwsza grupa pochodziła z Tylmanowej – wsi sąsiadującej z Krościenkiem.

W roku 1955 połączono pięć grup: bukowiańską, jurgowską, orawską, pienińską i zakopiańską, w wyniku czego powstał olbrzymi zespół Podhale, kierowany przez Kazimierza Boguckiego. Jego założycielką była Jadwiga Mogilnicka – wnuczka Tytusa Chałubińskiego, „odkrywcy” Zakopanego. Zespół Pieniny jako część grupy Podhale brał udział w wielu występach zagranicznych, m.in. w Budapeszcie, Sofii, Pradze, Moskwie, Berlinie, Brukseli i Paryżu.

W 1982 roku zespół odzyskał swą samodzielność pod względem organizacyjnym i finansowym. Opiekę nad nim roztoczyła Spółdzielnia Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Cepelia - Pieniny” w Krościenku nad Dunajcem. Następnym etapem w dziejach Pienin było przyjęcie (lipiec 1984) przez Spółdzielnię Stani- sława Budzyńskiego – choreografa i kierownika artystycznego. Z perspektywy czasu można powiedzieć, iż zespół w tym okresie przeżył swoją drugą młodość. Wyjeżdżał na liczne występy zagraniczne i krajowe, zdobywając przy tym wiele nagród.

Cały artykuł dostępny w 1 numerze naszego magazynu, który cały czas jest dostępny w naszym sklepie internetowym.

Serdecznie zapraszamy.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ENGLISH VERSION:

"Pieniny" Song and Dance Band: the symbol of Krościenko folk culture - Tomasz Bodziarczyk

The wealth of culture of the Pieniny region was significantly influenced by the intersection of historical migration routes: this is why trace of Polish, German, Hungarian, Wallachian shepherd, and also Slovak – from the other side of the Dunajec – cultures are found here.

Folklore in the area is therefore easy to notice, and – luckily – lasting. It is represented by glass painting, lavish embroidery, leather and woollen products, wood sculpture, fiddle making, storytelling and the love of anecdote, and last but definitely not least – sprightly dance, music and song.

The Pieniny Regional Song and Dance Band was established in July 1953, yet its operation began much earlier and stretches back to the days between the two world wars. Already in the 1930s, the Song Festivity was celebrated in the Market Square of Krościenko. Participating in it were local and nearby song and dance bands.

The first members of the Pieniny came from the church choir, headed by Józef Wójcik – at the time the head of the primary school. Members of the band were local talented youths who, motivated by their own tenacity, chose to play the instruments despite a lack of musical education. The original line-up was: Jan Gembicki (first violin), Antoni Kwiatek (second violin), and Jan Potaśnik (bass). Yet the cost of maintaining the band was too high, resulting in its slow decomposition and later dissolution. Only its reconstitution by the Pieniny cooperative helped to provide appropriate conditions for its redevelopment.

The organiser of the band was again Józef Wójcik, this time in the capacity of Chairman of the Cooperative. He collected and perfected folk customs and songs from the area of the Pieniny, and composed music to Highlander dances. In the second half of 1951, he hired Stanisław Mikołajczyk, a member of the old Pieniny band, to work in the technical section, and in 1953 Mikołajczyk became the first instructor of the Pieniny Regional Song and Dance Band. A true original band, its line-up consisted of shoemakers, boot-makers, weavers, office clerks, and enthusiasts and lovers of Pieniny folklore employed outside the cooperative.

It must be noted that the first group came from Tylmanowa: a village neighbouring Krościenko.
In 1955, five local groups from Bukowina, Jurgów, Orawa Region, Pieniny Region, and Zakopane were merged into a huge Podhale group directed by Kazimierz Bogucki. Its founder was Jadwiga Mogilnicka, granddaughter of Tytus Chałubiński, the “discoverer” of Zakopane. Pieniny Band, as part of the Podhale Supergroup, participated in many foreign tours, visiting Budapest, Sofia, Prague, Moscow, Berlin, Brussels, and Paris.

In 1982, both organisational and financial independence were restored. From that time, the band was run under the auspices of the Cepelia Pieniny Work Cooperative of Folk and Artistic Craft in Krościenko nad Dunajcem.

The following step in the history of the Pieniny group was the nomination of Stanisław Budzyński as its artistic director and choreographer in July 1984. A look back allows us to see this time as the second youth of the band: it went on numerous foreign and national tours, winning plenty of awards.

You can find more in the 4th issue of "Polski Region Pieniny" magazine. Enjoy!